یادگیری SOLIDWORKS به زمان و تلاش زیادی نیاز دارد. قبلا در مقاله “مسیر یادگیری سالیدورکس” به مراحل فراگیری این نرم افزار پرداخته ایم که به شما پیشنهاد میدهیم ابتدا این مقاله را مطالعه کنید.
در این دوره کوتاه قصد داریم شما را در سریعترین زمان ممکن با اصول این نرم افزار آشنا کنیم. لازم بذکر است هدف ما در این دوره علاوه بر آموزش نرم افزار، آشنایی با مفاهیم مهمتری در حوزه مدلسازی سه بعدی پارامتریک همچون هدف طراحی Design Intent و انتخاب صحیح ابزارهای طراحی نیز می باشد.
روش آموزش در این دوره بصورت کاربردی بوده و بدین منظور یک پروژه طراحی را نیز تدارک دیده ایم که بصورت گام بگام به شما امکان می دهد تا مراحل طراحی را در نرم افزار دنبال کنید.
پس اگر آماده هستید از مفاهیم اولیه شروع می کنیم.
SolidWorks چیست؟
قبلا در مقاله سالیدورک چیست؟ بصورت تفصیلی به این موضوع پرداخته ایم ولی در اینجا بصورت مختصر تکرار می کنیم که سالیدورکس یک نرم افزار اتوماسیون طراحی مکانیکال می باشد که به مهندسین کمک می کند تا با استفاده از ابزارهای مختلف مدل سه بعدی طرح مورد نظر خود را در محیط پارت ساخته و پس از صحه گذاری مونتاژی در محیط اسمبلی، نقشه های کارگاهی را ایجاد کنند.
در حقیقت سالیدورکس مانند یک کارگاه مجازی می باشد. مانند دنیای واقعی شما ابتدا باید قطعات را بصورت مجازی بسازید و سپس آنها را مونتاژ کنید تا به محصول نهایی برسید. تفاوتی که وجود دارد این است که در دنیای واقعی ابتدا نقشه کشیده شده و سپس اجرا می شود ولی در سالیدورک ابتدا قطعات ساخته می شوند و سپس نقشه از روی آنها ایجاد می شود.
انواع فایلها در سالیدورک
یک پروژه سالیدورکس بنابر نوع آن می تواند از تعداد زیادی فایل تشکیل شود. اگرچه انواع مختلفی از فایلها توسط سالیدورکس قابل ایجاد است ولی سه نوع فایل اصلی در سالیدورک وجود دارد که مرتبط با سه محیط اصلی آن می باشد. این سه نوع فایل عبارتند از :
محیط پارت Part (پسوند sldprt)
در سالیدورک محیط پارت به شما امکان می دهد تا تعریف هندسی قطعات را با استفاده از اسکچهای دو بعدی و فیچرهای سه بعدی ایجاد کنید. مدل سه بعدی در حقیقت تعریف فیزیک قطعه ای می باشد که در حال طراحی آن هستید و بصورت مجازی وجوه (Face) قطعه را تعریف می کند.
محیط اسمبلی Assembly (پسوند sldasm)
زمانیکه شما مدل سه بعدی قطعات مورد نیاز برای ساخت یک مجموعه را در محیط پارت آماده ساختید نوبت به مونتاژ آنها می رسد. در محیط اسمبلی شما می توانید با استفاده از قیدهای مختلف قطعات را به یکدیگر متصل کرده و از صحت مونتاژ آنها مطمئن شوید.
در محیط اسمبلی قیدهای متنوعی از جمله قیدهای ساده، مکانیکال و پیچیده برای مونتاژ قطعات وجود داشته و همچنین ابزارهای متنوعی برای صحه سنجی نصب صحیح آنها وجود دارد. علاوه بر این در قسمت موشن (motion) محیط اسمبلی شما قادر هستید تحلیل دینامیکی مکانیزمها را ایجاد کنید و همچنین از عملکرد آن انیمیشن تهیه کنید.
محیط نقشه Drawing (پسوند slddrw)
دوران نقشه کشی به پایان رسیده است. در سالیدورکس شما می توانید در محیط نقشه از قطعات و اسمبلیهای خود که در محیط نرم افزار مدل کرده اید، خروجی نقشه بگیرید. ابزارهای متنوعی که در این محیط وجود دارند امکان این را فراهم میسازند تا نماهای مختلف از قطعه و یا اسمبلی را ایجاد کرده و همچنین جداول متنوعی از جمله جدول لیست قطعات، جدول لیست برش را در نقشه درج کنید.
ارتباط فایلهای پروژه در سالیدورکس Associativity
ارتباط بین فایلهای پارت، اسمبلی و نقشه
همانطور که اشاره کردیم در سالیدورک فایلهای مرتبط با یک پروژه در فایلهای مستقل از هم ذخیره میشوند. در حقیقت زمانیکه شما یک فایل اسمبلی ایجاد میکنید می بایستی تک تک قطعات مورد استفاده را از فایلهای پارت که ساخته اید وارد محیط اسمبلی کرده و توسط قیدها آنها را مونتاژ کنید و بنابراین فایل اسمبلی نیاز به بازخوانی فایلهای قطعه دارد. همچنین یک فایل نقشه نیز در حقیقت هر دفعه پارت و یا اسمبلی مرتبط را از فایلهای مربوطه بار گذاری می کند.
با توجه به این یکی از مهمترین مسائل در پروژه های سالیدورکس توجه به این موضوع می باشد که فایلهای مختلف در پروژه با یکدیگر در ارتباط بوده و این موضوع اهمیت مدیریت صحیح فایلها در این پروژه ها را دوچندان میکند. در حقیقت یکی از مزایای استفاده از این نرم افزار در این است که تغییرات اعمال شده در یک فایل تاثیر خود را در فایلهای مرتبط می گذارد.
مثال
اجازه دهید با ذکر یک مثال این مسئله را بیان کنیم. در محیط سالیدورکس یک فایل قطعه را ایجاد کرده و سپس برای آن یک فایل نقشه ساخته ایم. در پنجره ویندوز همانطور که مشاهده می کنید دو فایل با پسوندهای مختلف ایجاد شده است که یکی فایل قطعه و دیگری فایل نقشه می باشد. نکته مهم در اینجا ارتباط دو طرفه میان این دو فایل می باشد.
حال فایل پارت را در سالیدورکس باز می کنیم. همانطور که مشاهده می کنید مدل سه بعدی قطعه طراحی شده به نمایش در می آید. به عددی که دور آن دایره قرمز کشیده شده دقت داشته باشید. این اندازه را می خواهیم تغییر داده و ببینیم که آیا تغییرات در نقشه منعکس می شود یا خیر.
قبل از تغییر ابعادی قطعه ابتدا فایل نقشه را در سالیدورک باز می کنیم تا اندازه مورد نظر را مشاهده کنیم. همانطور که میبینید مقدار اندازه معادل مقداری است که در فایل قطعه اندازه گذاری شده است.
به محیط پارت برگشته و اندازه را از 150 به 120 تغییر می دهیم.
با بازگشت به فایل نقشه می بینید که اندازه مورد اشاره بصورت خودکار تغییر کرده و مقدار جدیدی که در پارت به آن اختصاص داده شده است را نشان میدهد. این مورد اثبات میکند که نقشه ای که ایجاد شده است در هر بار بازنشانی اطلاعات لازم را از فایل قطعه خوانده و نقشه را بروز میکند.
اهمیت مدیریت فایل
همانطور که در این مثال دیده شد فایلهای مختلف یک پروژه در سالیدورکس که می توانند ده ها و یا صدها فایل باشند به یکدیگر ارتباط داشته و یا در اصلاح Associative هستند. این امر کمک می کند تا هرگونه تغییری در مشخصات طرح بصورت خودکار در تمامی فایلهای مرتبط نشر پیدا کند.
مسئله فوق اهمیت مدیریت فایلها را در محیط سالیدورک دو چندان کرده و پیشنهاد می شود در پروژه های بزرگ از ابزار مدیریت فایل ها PDM استفاده شود و در غیر اینصورت به یاد داشته باشید که برای جابجایی و یا تغییر نام فایلهای پروژه دیگر نمیتوان از اکسپلورر ویندوز استفاده کرد بلکه باید در محیط سالیدورک این کار صورت پذیرد.
نکته دیگری که از مثال فوق می توان استنباط کرد این است که در سالیدورکس و بطور کل نرم افزارهای CAD سه بعدی دیگر خبری از نقشه کشی نبوده و محیط نقشه با اتصال به مدل ساخته شده به طراح امکان میدهند تا نماهای مختلف قطعه را براحتی ایجاد کند و هرگونه تغییر ابعادی یا مشخصاتی در قطعه و یا اسمبلی بصورت خودکار در نقشه منعکس می شود.
مفاهیم اولیه
طراحی سه بعدی
سالیدورکس از رویکرد طراحی سه بعدی استفاده می کند. برای ایجاد یک مدل سه بعدی در سالیدورکس از اسکچهای دو بعدی و فیچرهای سه بعدی استفاده می شود. با استفاده از این مدلها می توانید نقشه های دو بعدی ایجاد کرده و یا از آنها برای ایجاد مجموعه های مونتاژی استفاده کنید. مدلهای سه بعدی در حقیقت تجسمی واقعی از قطعه می باشند همان قطعه ای که قرار است بصورت فیزیکی ساخته شود.
اصطلاحات مورد استفاده
این عبارات را بارها در سالیدورکس خواهید شنید پس بهتر است همینجا با آنها آشنا شوید.
نقطه مبدا (Origin)
در صفحه نمایش به صورت دو فلش آبی ظاهر می شود و مختصات (0،0،0) مدل را نشان می دهد. هنگامی که یک اسکچ فعال است، مبدا آن به رنگ قرمز ظاهر می شود ومختصات (0,0) اسکچ را نشان می دهد.
صفحه (Plane)
برای رسم اسکچ دو بعدی و یا ایجاد سطح مقطع می توانید از صفحات استفاده کنید. صفحات اگرچه بصورت نمایشی با مرز نشان داده می شوند ولی در حقیقت از هر طرف بی نهایت بوده و مرزهای آن صرفا جهت نمایش موقعیت آن ظاهر می شود.
اسکچ (Sketch)
اسکچهای دو بعدی همانطور که از نامشان بر می آید ترسیم دوبعدی می باشند که از هندسه دوبعدی مانند خط، دایره، مستطیل و … تشکیل می شوند. اسکچهای دو بعدی پایه بسیاری از فیچرهای سه بعدی می باشند.
محور (Axis)
محور ها بینهایت بوده و می توان یک محور را به روش های مختلف، از جمله تقاطع دو صفحه ایجاد کرد. در برنامه SOLIDWORKS برای هر مخروط و یا استوانه ای محورهای موقت ایجاد می شود. از محورها در فیچرهای دوار برای تعیین مرکز دوران استفاده می شود.
وجه (Face)
سطوحی از مدل را که هندسه آنرا مشخص می کنند به نام وجه (Face) شناخته میشوند. هر سطح مجزا که فیزیک قطعه را مشخص می کند یک وجه می باشد.
لبه (Edge)
مکانی که دو یا چند وجه تلاقی می کنند و به هم متصل می شوند را لبه (Edge) میگویند.
راس (Vertex)
نقطه ای که در آن دو یا چند لبه تلاقی دارند.
جمع بندی
در این جلسه با مفاهیم اولیه سالیدورک و طراحی سه بعدی آشنا شده و از اهمیت مدیریت صحیح فایلهای پروژه آگاهی لازم را پیدا کردید. همانطور که گفته شد سه نوع فایل اصلی در سالیدورکس پارت، اسمبلی و نقشه بوده و نکته مهم ارتباط بین فایلها می باشد. این ارتباط دو سویه که به Associativity معروف می باشد متضمن این است تا تغییرات طرح بصورت خودکار در سایر فایلهای مرتبط منتشر شده و دیگر نیازی به بروزرسانی تک تک فایلهای مرتبط نباشد.
نکته فوق اگرچه یکی از مزیتهای استفاده از طراحی سه بعدی می باشد اما جهت اجرایی شدن نیاز به مدیریت صحیح سیستم فایلها دارد. همانطور که گفته شد هر جایی که امکان داشته باشد پیشنهاد ما استفاده از سیستم مدیریت فایل جامع سالیدورک بنام PDM می باشد ولی در صورت عدم استفاده از این سیستم نیاز است تا مدیریت فایل ها با آگاهی لازم از عملکرد فایلهای سالیدورکس در ارتباط با یکدیگر صورت پذیرد.
در انتها نیز با مفاهیم اولیه مدلهای سه بعدی در سالیدورک آشنا شدید. حال نوبت آن است تا سالیدورکس را اجرا کرده و با محیط نرم افزار آشنا شوید. از شما دعوت می کنیم در جلسه دوم با ما همراه باشید.